نویسنده ج.م.ا.بقایی
برګ بمناسبت سی وسوم سال شهادت زنده یاد محمدطاهر بدخشی (با بک) :
نستوه محمد طاهر بدخشی فرزند محمد ذاکر٬ لسانسه دانشکده حقوق٬علوم سیاسی وشعبه دوم اقتصاد دانشګاه کابل.
نکات چند بیرامون اندیشه وسیر تفکرش .شخصیت ملی ٬سیاسی ٬ فرهنګی ٬ مبا رز آزادی ٬ دموکراسی ٬ عدالت خواه ملی وآموزګار بود. وبرای نخستین بار در تاریخ سیاسی کشور پیشنهاد ابتکاری زیرین.
الف ـ راجع به طرح حل عادلانه ودموکراتیک مسله ملی .
ب ـ سیاست عدم دنباله روی وناوابستګی .
ج ـ نقش آګاهانه مردم در دیګر ګونیهای اجتماعی و طرح جبهه متحد ملی ودموکراتیک.
د ـ برخورد استراتیژیک باارزش های آیین مبین اسلام ٬ بحیث دین مردم افغانستان را ارایه کرد.
در اینجا این چهار اصل را که قسما بنیاد نګرش های سیاسی او را تشکیل میدهد٬ درپرتو آنچه ؛ که سی وسه سال بعد از شهادتش به میهن ومردم ما ګذشت است. کوتا نګری داشته باشم.
ـ حل مسله ملی را بر پایه تصاوی حقوق ملیت ها و اقوام در کشور کثیر الملیت افغانستان بحیث علاج واقعه قبل از وقوع پشنهاد نمود، و در مقابل عظمت طلبی سیطره جوی سیاسی که جریان داشت ٬ مقا بلتآ هر یک از ملیت ها حق دارند تا از تاریخ فرهنګ و مفاخر ملی خویش پاسداری نمایند و در ګستره وطن واحد تجزیه ناپذیر مان از حقوق مساوی شهروندی بهره مند شوند.و درایجاد نظام دولت فدرال به قاعده وسع راه حل این مسله را جستجو نمایند . همان بود که از چپ و راست به او تاختند و به نامهای تجزیه طلب ٬ ناسیونالیست و…و…رنک انداختند وتهمت زدند ٬ شګوفتی این جاست در بازار سیاست انتر ناسیونالزم پرلتری و انتر ناسیونالزم اسلامی و عظمت طلبان به اصطلاح سوسیال دموکرات(افغان ملت) و در این حکم از راست و چپ همه وهمه یک صدا ٬ یک آواز بودند.
ـ سیاست عدم دنباله روی و وابستګی :
بدخشی با درک روان آزادی خواهانه و انقیاد ناپذیر بر مردم افغانستان و با توجه به موقیعت استراتیژیک ٬ جیوپولیتیک و منابع ملی کشور برای نخستین بار در سطح جنبش دموکراتیک که عمدتاَ به ترند چین ٬ شوروی وقت و کشورهای عربی و امپریالیستی تقسیم شده بودند ٬اصل سیاست عدم دنباله روی و ناوابستګی سیاسی را مطرح کرد، زیرا دنباله روی روح کاوشګر ، قدرت ابتکار و آفرینش را به بند میشکد و اراده ملی را سلب مینماید.
تجربه حاکمیت های سی سال اخیر در دوره حاکمیت ح . د .خ . ا و حاکمیت تنظیم های اسلامی به ویژه ظهور و تسلت طالبان در بخش های وسع از کشور خصلـت عمیق وصف ناپذیری دنباله روی و انقیاد آن وابستګی به کشور های بیګانه را نشان میدهید که از ارایه واقعیت ها و مثل ها در این مورد بی نیاز هستیم .
ـ نقش آګاهانه توده ها در دیګر ګونیهای اجتماعی و در ساختار جبهه متحد ملی و دموکراتیک:
بدخشی به این باور بود که تحول بنیادی و دیګرګونی های اجتماعی کارګر و روشن فکر پیش آهنګ جدا از مردم نیست ٬ در نتیجه سهم ګیری آګاهانه و داوطلبانه توده های مردم در تحولات اجتماعی میباشد. و جانب داری به ایجاد حزب سرتاسری کشور تاکید میکرد.و به حاکمیت انحصار ګرانه هم خوانی نداشت و دکتاتوری های حزبی و تنظمی را بالای مردم احمال کرده اند٬ بافت اجتماعی ، اقتصادی جامعه را از یک سو و تشـتـت و پراګنده ګی نیروهای ملی و آزادی خواه و جانب دار دموکراسی و از سوی دیګر اتحاد این نیرو ها تحت نام جبهه ، شورا و یا هر نام دیګری که باشد احساس میشود ، بلکه بحیث نیاز مبرم روز و به منظور ختم جنګ و تامین صلح عادلانه و پایان ماموریت نظامی نیروهای آیساف ، ناتو و ایتلاف این مهمانان ناخواسته میباشد و هیچ الترناتیف و راه نجات دیګری که این خلا را پرکند و کشور را از فاجعه های که طی بیش از سه دهه دامن ګیر آن است وجود ندارد.
ـ برخورد استراتیژیک با آیین مبین اسلام به حیث دین مردم افغانستان :
بدخشی به دین باور که افغانستان کشوریست اسلامی و در طول چهارده قرن در جو معنویت اسلامی ،جنبشهای سیاسی و فرهنګی بزرګ در این سرزمین به موقوع پیوسته است که پیامد های ان به مثبابه میراث عظیم معنوی فرهنګی موجب افتخار مردم ما است. و از ګریشهای متحجرانه و تعصب آلود عناصر قشری راست که اسلام را در خدمت اهداف سیاسی خویش میګماشتن نادرست و این امر را نه به سود دنیای اسلام و نه به نفع سازندګی دنیای معنوی و عقدتی مردم مسلمان کشور میدانست.لازم به یاد آوریست که با استفاده از باورهای دینی مردم پاک دل ما نیات خودخواهانه و اهداف سیاسی معامله ګران خود را زیر شعار اسلام و اسلام ګرایی کتمان میکنند که میان اسلام واقعی دین مردم و رابطه انسان با عقاید و اسلام به مثابه ابزار ایدیولوژیک و سیاسی برای احراز قدرت و فرو نشانیدن عطشهای برتری جویانه و تنګ نظرانه قومی تفاوت بسیار است.و ضرورت مبرم است که حدود ثغور حقوق اقوام و میلت ها بصورت مشخص و مساویانه و واقع بینانه و عادلانه تعین ګردد ٬ تا کسی در خانه پدر خود را پسر اندر احساس نکند. آن وقت است که وحدت ملی بصورت واقعی نه میکانیکی تامین میګردد.فرجام روح ابرمرد شاد ویادش ګرامی باد.